Rys historyczny Parafii
Pierwsza wzmianka o Starorypinie, dawnym grodzie, oddalonym od dzisiejszego Rypina o około 3 kilometrów, zawarta jest w dokumencie mogileńskim z 1065 r. Tam prawdopodobnie znajdowała się pierwsza świątynia. Po pokoju w Kaliszu w 1343 roku ziemia dobrzyńska z Rypinem wróciła do Polski z rąk Krzyżaków. W związku z tym 24 czerwca 1345 r. Książe łęczycki i dobrzyński Władysław wystawił dokument lokacyjny dla Rypina na nowym miejscu. Przeniesienie życia politycznego ze Starego do Nowego Rypina sprawiło, że znaczenie starego grodu znacznie zmalało. W dokumencie lokacyjnym zostało również wydzielone miejsce pod nową świątynię. Została wzniesiona w 1355 r. pod wezwaniem Świętej Trójcy z fundacji książąt dobrzyńskich Bolesława i Władysława. Około 1400 r. biskup Jakub z Korzkwi erygował w niej ołtarz Bożego Ciała. Na przełomie XV i XVI wieku dobudowano do świątyni boczną kaplicę z ołtarzem Chrystusa Ukrzyżowanego. W XIX i XX wieku kościół był gruntownie remontowany, choćby w 1821, 1825, 1840, 1865 i 1905 r.
Z zachowanych w świątyni zabytków sztuki sakralnej na uwagę zasługuje krzyż umieszczony na belce tęczowej pochodzący z XVI wieku, chrzcielnica i ambona z XVIII wieku.
W drugiej połowie XVI wieku Rypin posiadał trzy kościoły. W wewnętrznej części miasta otoczonej murami znajdował się kościół św. Trójcy, Za rzeką, już poza murami miasta, na przedmieściu zwanym Piaski, w latach 1348-1350 zlokalizowany został przeniesiony ze Starego Rypina kościół pod wezwaniem Świętego Ducha, zbudowany przez kanoników Grobu Bożego nazywanych w Polsce Bożogrobcami lub Miechowitami. W 1941 r władze okupacyjne nakazały rozebranie kościoła św. Ducha. Obecnie na tym miejscu zbudowany jest pomnik poświęcony Bożogrobcom. / Cmentarz Świętego Ducha/.
Trzecim obiektem był kościół św. Wojciecha, który spłonął około 1605 r. W miejsce spalonego kościoła zbudowano kaplicę Świętej Barbary, która przetrwała do naszych czasów. Po usunięciu nauki religii ze szkół w 1953 r. kaplicę Świętej Barbary zaadaptowano na punkt katechetyczny. Gdy utworzono parafię Św. Stanisława Kostki w 1982 roku kaplica stała się tymczasową świątynią nowo utworzonej parafii. Tam też odbył swój ingres pierwszy proboszcz nowo utworzonej parafii Ks. kan. Dr Antoni Podleś.
Po wybudowaniu prowizorycznej kaplicy na placu obok budującego się nowego kościoła życie religijne parafii przeniesiono do nowego ośrodka. Kaplica św. Barbary została zapomniana, zaczęła chylić się ku upadkowi. Przeciekał dach, dziurawe rynny spowodowały zamoczenie ścian drewnianych. W 1997 r. po objęciu parafii św. Stanisława Kostki Ks. prałat Marek Smogorzewski klucze od kaplicy św. Barbary przekazał Ks. kan. Zdzisławowi Tucholskiemu, który w 2000 r. przystąpił do ratowania obiektu. Wzmocniona została częściowo więźba dachowa, położono nowy gont. Dalsze prace przerwała ciężka choroba ks. Zdzisława Tucholskiego. Wznowił je w 2002 r. ks. prał. Tadeusz Zaborny. Odnowę wnętrza powierzył Piotrowi Jabłońskiemu konserwatorowi z Torunia. W trakcie prac restauracyjnych odkryto malowidła Św. Piotra i Pawła znajdujące się po bokach ołtarza, oraz arkady okalające wnętrze. Kaplica św. Barbary stanowi najstarszy zabytek drewnianej architektury sakralnej w dekanacie rypińskim. Po murowanym kościele św. Trójcy, fragmentach muru miejskiego z XIV wieku jest trzecim, co do swej wartości historycznej, zabytkiem na terenie naszego miasta.
Na cmentarzu grzebalnym znajduje się kaplica św. Stanisława Biskupa Męczennika zbudowana w 1951 r. staraniem Ks. Kan. Wincentego Konarskiego. W kaplicy znajduje się retabulum ołtarza z kościoła św. Ducha. W 2007 r. przystąpiono do remontu kaplicy. Położono nowy dach, dobudowano przedsionek, wykonano nowe tynki zewnętrzne, wstawiono nowe okna, wymieniono częściowo tynki wewnętrzne, wykonano nową instalację elektryczną i głośnikową, Retabulum ołtarzowe oddano do Pracowni konserwacji Malarstwa i Rzeźby Polichromowanej do Torunia. W jesieni zostanie pomalowane wnętrze kaplicy oraz zbudowany nowy ołtarz.
Od sierpnia 2003 r. na terenie parafii zamieszkują Siostry ze Zgromadzenia Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej. Siostry wspomagają księży w pracy katechetycznej i duszpasterskiej.
W skład parafii Świętej Trójcy oprócz części Rypina wchodzą miejscowości: Borzymin /część/, Cetki, Czyżewo, Dębiany /część/, Dylewo, Dziewanowo, Głowińsk, Kowalki, Lisiny, Ławy, Rakowo, Rusinowo i Sikory. Parafia liczy około 8000 mieszkańców.